بلاگ
با اینکه باردار بودن یک تجربه خوش و خاصه؛ ولی متاسفانه مراقبت از پوست در بارداری به سادگی همیشه نیست. شما باید بیشتر حواستان به خودتان و همچنین سلامت یک کوچولو باشید و این شامل حذف خیلی از محصولات و چیزهایی میشه که دوسشون دارید!!
البته نگران نباشین این راهنما به شما کمک می‌کنه تا یک روتین مراقبت از پوست ایمن و موثر برای دوران بارداری داشته باشید که همزمان هم بتوانید یک مادر خوب و هم پوستی سالم و شاداب داشته باشین.
مراقبت از پوست در بارداری
بارداری یک دوران هیجان‌انگیز و پر از تغییرات در زندگی شماست. یکی از این تغییرات می‌تونه در روتین مراقبت از پوست شما باشه. ممکنه متوجه خشکی پوست، آکنه، یا تیرگی پوست (ملاسما) بشید. اما نگران نباشید! با انتخاب درست محصولات، می‌تونید هم از پوست خودتون مراقبت کنید و هم سلامت کودکتون رو تضمین کنید.
شاید ترک کردن بعضی از محصولات مراقبت از پوستی که بهشون عادت دارید، سخت باشه. اما یادتون باشه که بعضی از مواد موجود در این محصولات می‌تونن از طریق پوست جذب بشن و به جنین برسن.
خبر خوب اینه که بیشتر محصولات مراقبت از پوست که بدون نسخه (OTC) در دسترس هستن، بی‌خطرن. اما چند ماده‌ی خاص وجود داره که بهتره در دوران بارداری ازشون اجتناب کنید. در ادامه کامل تر این موارد رو بررسی می‌کنیم.
تغییرات پوستی در دوران بارداری: منتظر چه چیزی باشیم؟
تغییرات هورمونی، تغییرات در سیستم قلبی عروقی و عملکرد سیستم ایمنی در دوران بارداری می‌تونن باعث بروز مشکلات پوستی مختلف بشن. بعضی از خانم‌ها در این دوران پوست بی‌عیب و نقصی دارن، در حالی که بقیه با مشکلات جدید یا تشدید مشکلات قبلی روبرو میشن. شایع‌ترین این مشکلات عبارتند از:
- خشکی پوست
- تیرگی پوست (ملاسما یا کلوآسما): که بهش “ماسک بارداری” هم میگن
- آکنه
- تشدید بیماری‌های پوستی موجود: مثل اگزما، پسوریازیس یا روزاسه
علاوه بر این، تغییرات پوستی می‌تونن در نواحی دیگه‌ای از بدن هم ظاهر بشن:
- ترک‌های پوستی (Stretch Marks)
- واریس
- افزایش یا ریزش مو
البته خیلی نگران نباشین؛ شما میتونین به راحتی با چندین مراقبت ساده اثر این مشکلات را خنثی کنید. اما اول از همه بیایید ایمنی را تضمین کنیم.
بیشتر بخوانید: روتین مراقبت از پوست بالای ۴۰ سال: راهنمای جامع برای پوستی شاداب
مواد تشکیل دهنده مراقبت از پوست که باید در دوران بارداری از آنها اجتناب کرد
قبل از هر چیز در مراقبت از پوست در بارداری، باید بدونیم که اطلاعات دقیق و مبتنی بر شواهد در مورد ایمنی تمام محصولات در دوران بارداری محدوده. به دلایل اخلاقی، آزمایش بالینی روی خانم‌های باردار برای اثبات مضر بودن یک ماده، امکان‌پذیر نیست.
با این حال، بعضی از مطالعات روی حیوانات یا گزارش‌های موردی، نشون دادن که بعضی از ترکیبات رایج در محصولات مراقبت از پوست می‌تونن اثرات جدی روی جنین داشته باشن. توصیه‌های ما بر اساس همین اطلاعات هستن.
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) محصولات آرایشی و بهداشتی رو ملزم به “ایمن” بودن می‌دونه، اما برای ورود به بازار نیازی به تایید FDA ندارن. به همین دلیل، بهتره جانب احتیاط رو رعایت کنیم و با آگاهی بیشتری محصولات رو انتخاب کنیم.
| دسته بندی | مواد غیر ایمن ❌ | مواد ایمن جایگزین ✅ |
| ضد پیری/آکنه | رتینوئیدها (رتینول، ترتینوئین، ایزوترتینوئین) | اسید گلیکولیک (با دوز پایین)، اسید آزلائیک، بنزوئیل پراکسید موضعی، اسید سالیسیلیک موضعی |
| روشن کننده پوست | هیدروکینون | ویتامین C |
| مواد نگهدارنده | فرمالدئید و آزاد کننده‌های فرمالدئید (برونوپل، DMDM هیدانتوئین، دیازولیدینیل اوره و…) | – |
| ضد آفتاب | ضد آفتاب های شیمیایی (اکسی بنزون، اکتوکریلن، اکتینوکسات و…) | ضد آفتاب های معدنی (اکسید روی، دی اکسید تیتانیوم) |
1. رتینوئیدها
ویتامین A یک ماده‌ی مغذی ضروری برای سلامت پوست، سیستم ایمنی، تولید مثل و بینایی‌ست. بعد از مصرف یا جذب از طریق پوست، بدن اون رو به رتینول تبدیل می‌کنه.
رتینول نوعی از رتینوئیدها هستن که در محصولات ضد پیری استفاده میشن، چون می‌تونن به درمان آکنه و کاهش خطوط ریز کمک کنن. این مواد با تسریع روند لایه‌برداری پوست و افزایش تولید کلاژن، باعث جوان‌سازی پوست میشن.
محصولات بدون نسخه، حاوی مقادیر کمتری از رتینوئیدها هستن، در حالی که داروهای تجویزی مثل Retin-A (ترتینوئین) و Accutane (ایزوترتینوئین) دوزهای بسیار بالاتری دارن.
اگرچه مقدار رتینوئید جذب شده از طریق محصولات موضعی ممکنه کم باشه، اما مصرف دوزهای بالاتر اونها با نقایص مادرزادی مرتبط بوده. به همین دلیل، توصیه میشه که در دوران بارداری از مصرف تمام رتینوئیدها خودداری کنید.
مصرف رتینوئیدهای تجویزی مثل ایزوترتینوئین، خطر بروز ناهنجاری‌های مادرزادی جدی رو بین 20 تا 35 درصد افزایش میده و حدود 30 تا 60 درصد از کودکانی که در معرض این دارو در رحم مادر قرار می‌گیرن، دچار مشکلات عصبی و شناختی میشن.
به همین دلیل، به افرادی که ممکنه باردار بشن، توصیه میشه در هنگام مصرف ایزوترتینوئین اقدامات زیر رو انجام بدن:
- استفاده از دو روش پیشگیری از بارداری
- مراجعه منظم به پزشک برای بررسی بارداری و رعایت دستورالعمل‌ها
- قطع مصرف دارو 1 تا 2 ماه قبل از اقدام به بارداری
2. اسید سالیسیلیک با دوز بالا
اسید سالیسیلیک به دلیل خواص ضد التهابی‌اش (مشابه آسپرین)، یک ماده‌ی رایج در درمان آکنه هست. اما مطالعه‌ای در سال 2013 نشون داد که محصولاتی که دوز بالایی از اسید سالیسیلیک دارن (مثل لایه‌بردارها و داروهای خوراکی) باید در دوران بارداری اجتناب بشن.
با این حال، استفاده از محصولات OTC حاوی دوز پایین اسید سالیسیلیک، بی‌خطر گزارش شده.
3. هیدروکینون
هیدروکینون یک محصول تجویزی برای روشن کردن پوست و کاهش لکه‌های پوستی ناشی از ملاسما و کلوآسما هست.
هیچ ارتباط ثابت شده‌ای بین هیدروکینون و ناهنجاری‌های مادرزادی وجود نداره، اما از اونجایی که بدن می‌تونه مقدار قابل توجهی از اون رو جذب کنه (35 تا 45 درصد)، بهتره در دوران بارداری از مصرف اون خودداری کنید.
4. فتالات‌ها
فتالات‌ها مواد شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز هستن که در بسیاری از محصولات زیبایی و شخصی یافت میشن.
مطالعات نشون دادن که قرار گرفتن در معرض فتالات‌ها با اختلالات تولید مثل و رشد جنین مرتبطه. سازمان‌های پزشکی و FDA، به طور فزاینده‌ای در حال بررسی نقش این مواد در تاثیر منفی بر سلامت باروری هستن.
لوازم آرایشی، منبع اصلی قرار گرفتن در معرض فتالات‌ها هستن. رایج‌ترین فتالات موجود در محصولات زیبایی، دی‌اتیل فتالات (DEP) هست. فتالات‌های موجود در بسته‌بندی‌های پلاستیکی هم می‌تونن به محصولات مراقبت شخصی نفوذ کنن.
5. فرمالدئید
فرمالدئید به دلیل اینکه یک ماده سرطان‌زا شناخته شده، به ندرت به عنوان نگهدارنده در محصولات زیبایی استفاده میشه. این ماده می‌تونه خطر ناباروری و سقط جنین رو افزایش بده.
با این حال، مواد شیمیایی آزاد کننده فرمالدئید، که اثرات بالقوه خطرناکی مشابه دارن، هنوز هم در لوازم آرایشی و بهداشتی یافت میشن. این مواد عبارتند از:
- برونوپل (2-برومو-2-نیتروپروپان-1،3-دیول)
- DMDM هیدانتوئین
- دیازولیدینیل اوره
- هیدروکسی متیل گلیسینات
- ایمیدازولیدینیل اوره
- کواترنیوم-15
- 5-برومو-5-نیترو-1،3-دیوکسان
اگر اسم هر کدوم از این ترکیبات رو در محصولات خود دیدید، بهتره بندازینش دور!
6. ضد آفتاب‌های شیمیایی
اکسی بنزون و مشتقات اون، پرکاربردترین فیلترهای اشعه ماوراء بنفش (UV) در ضد آفتاب‌ها هستن. اگرچه این مواد در محافظت از پوست موثرن، اما اثرات نامطلوب احتمالی اونها بر سلامتی و محیط زیست، باعث شده که کمتر مورد توجه قرار بگیرن.
بررسی‌ها نشون دادن که بعضی از فیلترهای شیمیایی UV می‌تونن اثرات منفی بر منابع آب، سلامت ماهی‌ها و زنجیره‌های غذایی در سراسر جهان داشته باشن. از جمله این مواد:
- اکسی بنزون
- اکتوکریلن
- اکتینوکسات
از اونجایی که اکسی بنزون یک ماده شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز شناخته شده، نگرانی در مورد استفاده از اون در دوران بارداری وجود داره، چون می‌تونه هورمون‌ها رو مختل کنه و باعث آسیب دائمی به شما و جنین‌تون بشه.
مطالعات نشون دادن که قرار گرفتن در معرض اکسی بنزون در دوران بارداری، ممکنه باعث تغییرات دائمی در غدد پستانی و شیردهی بشه. همچنین، این ماده شیمیایی با آسیب دائمی به جنین و بروز اختلالات مغزی در بزرگسالی (مثل اسکیزوفرنی و آلزایمر) مرتبطه. قرار گرفتن در معرض اکسی بنزون با بیماری هیرشپرونگ (یک ناهنجاری مادرزادی که روده بزرگ رو تحت تاثیر قرار میده) هم مرتبط بوده.
جایگزین‌های ایمن برای مواد تشکیل دهنده مراقبت از پوست
در اینجا چند جایگزین برای مدیریت ایمن شایع‌ترین مشکلات پوستی در دوران بارداری آورده شده:
- آکنه و هایپرپیگمانتاسیون: به جای رتینوئیدها، از اسید گلیکولیک (با دوز پایین) یا اسید آزلائیک استفاده کنید. ACOG همچنین بنزوئیل پراکسید موضعی و اسید سالیسیلیک موضعی رو برای درمان آکنه در دوران بارداری تایید می‌کنه.
- پوست بالغ و چین و چروک: از آنتی‌اکسیدان‌های موضعی مثل ویتامین C، ویتامین E، چای سبز و رزوراترول استفاده کنید.
- پوست خشک و ترک‌های پوستی: از محصولات مرطوب‌کننده حاوی روغن نارگیل، کره کاکائو، پپتیدها و اسید هیالورونیک (HA) استفاده کنید.
- محافظت در برابر آفتاب: به جای ضد آفتاب‌های شیمیایی، از ضد آفتاب‌های معدنی حاوی اکسید روی و دی اکسید تیتانیوم استفاده کنید. همچنین، استفاده از کلاه لبه پهن رو فراموش نکنید.
بیشتر بخوانید: راهنمای روتین پوستی بانوان
چطور مطمئن بشیم که محصولات مراقبت از پوست در بارداری ایمن هستن؟
برای اطمینان از ایمنی محصولات مراقبت از پوست در بارداری بهتره با متخصص پوست و متخصص زنان و زایمان‌تون در میان بذارید.
فهرست مواد تشکیل دهنده محصولات‌تون رو برای هر موردی که در این مقاله بررسی کردیم، اسکن کنید. همچنین میتونین لیست ترکیبات رو بطور آنلاین سرچ کنین که برای مراقبت از پوست در بارداری مناسب هست یا نه.
یک روتین مراقبت از پوست در بارداری صبح و شب
ما سعی کردیم این روتین مراقبت از پوست در بارداری رو بسیار ساده نگه داریم که نیاز به محصولات زیادی هم نداشته باشه.
صبح:
- صورت‌تون رو با یک پاک‌کننده ملایم و آب ولرم بشویید.
- در صورت تمایل، از یک سرم استفاده کنید. (پیشنهاد خودمون یک سرم آبرسان مثل هیالورونیک اسیده)
- از یک مرطوب‌کننده متناسب با نوع پوست‌تون استفاده کنید.
- در صورت نیاز، از کرم دور چشم استفاده کنید.
- از یک کرم ضد آفتاب با SPF مناسب و بر پایه مواد معدنی روی صورت و پوست در معرض آفتاب‌تون بزنید.
- برای جلوگیری از ترک‌های پوستی، کرم مرطوب‌کننده رو روی شکم، باسن و ران‌هاتون بمالید.
شب:
- صورت‌تون رو با یک پاک‌کننده ملایم و آب ولرم بشویید.
- در صورت تمایل، از یک سرم استفاده کنید.
- از یک مرطوب‌کننده متناسب با نوع پوست‌تون استفاده کنید.
- در صورت نیاز، از کرم دور چشم استفاده کنید.
- کرم مرطوب کننده رو روی شکم، باسن و ران‌هاتون بمالید.
نکته پایانی
ترک کردن روتین مراقبت از پوست مورد علاقه‌تون آسون نیست، اما ما می‌دونیم که شما برای محافظت از کودکتون هر کاری انجام می‌دید.
با اجتناب از محصولاتی که ممکنه برای شما یا کودکتون مضر باشن، می‌تونید با خیالی آسوده یک روتین مراقبت از پوست در بارداری داشته باشید و از درخشش خود لذت ببرید. در صورت داشتن هرگونه نگرانی، حتما با متخصص پوست یا متخصص زنان و زایمان خودتون مشورت کنید.
منبع: